Имрӯз терроризм ва экстремизм ҳамчун вабои аср ба амнияти ҷаҳон ва ҳар як сокини сайёра таҳдид карда, барои башарият хатари на камтар аз силоҳи ядроиро ба миён овардааст.
Эмомалӣ Раҳмон
Дар ҷаҳонӣ имрӯза зуҳуротҳои наве пайдо шудааст, ки хатари он ба ҷомеа ногузир аст. Ин зуҳуроти номатлуби ҷаҳони муосир терроризм ва экстремизм мебошанд. Барои дарки дурусти мафҳуми терроризм ва экстремизм моро зарур меояд, ки ин хусусиятҳои ин зуҳуротро дар алоҳидагӣ таҳлил намоем.
Сарчашмаҳои таърихӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки аввалин маротиба истилоҳи терроризм дар охирҳои асри XVII дар Инқилоби бузурги Фаронса истифода шудааст. Терроризм истилоҳи лотинӣ “terror” аст, ки дар забони тоҷикӣ ба маънои “даҳшат” , “тарс”,” ҳарос” омадааст. Мафҳуми экстремизм бошад, аз забони франсузӣ “extremisme” ва аз лотинӣ “extremus” гирифта шуда, дар маънои луғавиаш “ифротгароӣ”, “иғвоангезӣ”,” тундравӣ”, “фикру андешаҳо ва амалҳои тундравона”, “аз ҳад гузаштан”, “аз андоза гузаштан”-ро ифода менамояд.
Терроризму экстремизм падидаҳои номатлуби ҷаҳони муосир буда, фаҳмиши ин зуҳуротҳои номатлуб дар содир намудани ҷиноятҳои вазнин, аз қабили қатлу куштори инсон, таркондани иншоотҳои маъмурӣ, фароғатию маишӣ ва амсоли инҳо дониста мешаванд. Терроризму экстремизм бо ҳам алоқаи ногусастанӣ доранд. Ба тарзи дигар гӯем, мақсад ва оқибати экстремизм ин терроризм аст. Вале дар умум чунин баҳогузорӣ намудан мумкин аст, ки ҳарду истилоҳ комилан хатари калони парокандагиву бесарусомониро доранд.
Терроризм аз нуқтаи назари ҳуқуқӣ чунин шарҳ дода шудааст: “Содир намудани амалҳое, ки ба одамон хатари маргро ба миён меоварад. Истифодаи он мақсади зарари ҷисмонӣ расонидан, бартараф кардани рақибони сиёсӣ, халалдор кардани амнияти давлатӣ, тарсонидани аҳолӣ, расонидани таъсири манфӣ ба ҳокимият оиди қабул кардани қарорҳо мебошад”.
Аслан гуруҳҳои террористиву экстремистӣ аз ҳолатҳои ногувор ва вазъи нохуби ин ё он давлатҳо истифода мекунанд ва бештар фаъол мегарданд. Махсусан, ифротиёни динӣ, ки аз дини мубини ислом сӯистифода карда, миёни аҳолии осоишта иғво меандозанд, аз ҷумлаи ҳамин гуруҳҳои ба ҷомеа зараррасон мебошанд. Таърих гувоҳ аст, ки ин амалҳои ифротгароӣ мардуми моро солҳои 1992-1997 ба ҷанги шаҳрвандӣ ва бародаркуш овард, ки оқибатҳои вазнини он ва хисоротҳои барқарорнашавандааш ба хамагон хуб маълум аст. Воқеъаҳое, ки дар ин солҳо рух дода буд, бояд барои яко яки мо тачрибаи талхе бошад.
Пайваставу доимо бояд ба насли ҷавону наврас таъкид намуд, ки дурандеш бошанд ва ба доми ин гуруҳҳои хунхор наафтанд. Зеро дар аксар гуруҳҳои террористиву экстремистӣ курбониён ин ҷавонон мебошанд. Ин гуруҳҳо барои ба хадафҳояшон расидан аз ҳама роҳу воситаҳо истифода бурда истодаанд. Хусусан дар сомонаҳо ва шабакаҳои иҷтимоӣ беш аз пеш фаъол гардида, суханҳоеро мегӯянд, ки мардумро ба ин ё он ҳолатҳои парокандагӣ, бесарусомонӣ ва игвоангезии дохилӣ даъват менамояд.
Ҳамагонро лозим аст, ки бо тақлидҳои кӯр-кӯрона дунболи гуруҳҳои ифротӣ нараванд ва барои пешгирӣ намудани ин зуҳурот мо, ҷавонон бояд сатҳи дониши динӣ ва дунявии худро баланд бардорем ва фарҳанги динию миллиамонро хуб омӯзем.
Терроризм ва экстремизм як симо доранд, бинобар он мубориза алайҳи он на танҳо вазифаи равшанфикрон, балки вазифаи ҳар як фарди ватандӯсту инсондӯст ва ҳар шахси комилҳуқуқи ҷомеа аст.
Мардуми шарифи Тоҷикистон ва хусусан мо,ҷавононро мебояд, ки ҳар як ваҷаб хоки аҷдодии кишвари азизамонро ҳифз намоем ва барои мубориза алайҳи ин гурӯҳҳои номатлуб бо роҳу усулҳои самарабахш омода бошем. Чунки маҳз сарҷамъӣ ва ягонагии мардум кафили суботу оромии кишвар аст.
Дар тамоми вазъу ҳолат мо, ҷавононизамони соҳибистиқлол ҳушёрӣ ва зиракии сиёсиро аз даст набояд диҳем ва доимо пайрави мактаби бузурги сиёсии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомали Раҳмон бошем.
Муҳаммад РАҶАБОВ,
донишҷӯйи факултети идоракунии давлатии Академия
Все реакции:
6767
